Kompozit Ruloları
Kompozit rulo gibi kompozit malzeme elde etmek adına etkin rol oynayan yardımcı ekipmanların işlevlerini anlamak için ilk olarak kompozit malzeme ne demektir ve bu malzemeler ne işe yarar bunu bilmek gerekir. Kompozit malzeme, endüstrinin pek çok dalında kullanılan hem hafifliği hem de dayanıklılığı ile ünlü olan bir malzemedir. Havacılık, otomotiv gibi çeşitli endüstri dallarında üretim yapılırken kompozit malzemelerden yararlanır. Endüstri her geçen gün gelişir ve bu alanda kullanılan yardımcı ekipmanlarında da eş zamanlı olarak kendini geliştirmesi gerekir. Onu üretecek işlevsel bir ürün yoksa en iyi fikir dahi havada kalır. Günümüzde endüstride en çok kullanılan ve gün geçtikçe kullanım alanı artan ürünler kompozit malzemelerdir. Bu malzemeler hem dayanıklı, hem uzun ömürlü, hem de hafiftir.
Kompozit Rulo Nedir ve Ne İçin Kullanılır?
Kompozit rulo, bir kompozit malzeme oluşurken son dokunuşları yapan ürünlerden biridir. Kompozit malzemeye şekil vermek ve malzemenin hava almasını önlemek için kullanılan, alüminyumdan yapılan küçük bir el aletidir.
Malzemeye şekil vermek için kompozit el rulosu kullanmak son derece avantajlıdır. Çünkü hem hafif, hem kullanımı kolay bir üründür. Özellikle el yatırması kalıp yöntemi için bu rulolar sık sık kullanılan pratik bir üründür. Peki, kompozit kalıplamada el yatırması nedir?
El yatırması uygulaması, kompozit üretimi için en basit ve en eski açık kalıplama yöntemlerinden biridir. Bu yöntem uygulanırken ilk önce dokuma, örme, dikişli ya da bond kumaşlar formundaki kuru lifler kalıba elle manuel bir şekilde yerleştirilir. Ardından reçine matrisini takviye malzemesi üzerine uygulamak adına bir fırçadan yararlanılır.
Daha sonra, takviye ve matris arasında etkileşimin gelişmesini sağlamak, düzgün bir reçine dağılımının gerçekleşmesini kolaylaştırmak ve istenilen kalınlığı elde etmek adına ıslak kompoziti yuvarlamak gerekir.
Kompozit üretiminin bu aşamasında kompozit ruloları kullanılır. Bu rulolar, malzemeye istenilen şekli vermek adına son derece kullanışlı ürünlerdir. Son olarak, laminatlar standart atmosferik koşullar sağlanarak sertleşmeye bırakılır. Genel olarak, bu işlem dört aşamadan oluşur:
- Kalıp hazırlama
- Jel kaplama
- Yerleştirme
- Sertleştirme
Islak yatırma yöntemi olarak da isimlendirilen el yatırması yöntemi, sektörde kullanılan en geleneksel yöntemlerden biridir.
Her katın sadece elle işlendiği ve istenilen kalınlığa kadar kat kat istiflendiği çok basit bir işlemdir. Elle işleme yapıldığı için, manuel bir şekilde şekil vermek biraz zor olabilir. Bu nedenle işlemin kolaylaşması adına şekil aşamasında kompozit el rulosundan yararlanılır.
Bu yöntem güvenilir bir yöntemdir ancak çok emek gerektirir ve ileri imalat yöntemlerine göre daha fazla zaman alır. Ortaya çıkan ürünün kalitesi, çalışanın becerisine ve şekillendirme de kullandığı el rulosunun kalitesine bağlıdır.
Herhangi bir malzeme bu yöntem için uygundur, örneğin karbon ya da cam elyaf ve her türlü formda (sürekli elyaf, kırpılmış elyaf, dokuma vb.) bileşen için bu yöntemden yararlanılabilir.
Bu yöntemde reçineyi uygulamak ve hava kabarcıklarını azaltmak, malzemeyi şekillendirmek son derece zordur. Bu nedenle de kompozit el rulosu, el yatırması uygulamasında etkin bir rol oynar.
Kaba el yardımıyla kat kat serilen malzemenin şekillendirmesini ve hava kabarcıklarının alınmasını sağlayan bu ürün küçük gözüken ama işlevi son derece büyük olan bir üründür.
Kompozit Rulo Nasıl Kullanılır?
Kompozit malzemeler günümüzde her sektörde karşımıza çıkan son derece dayanıklı ve oldukça hafif malzemelerdir. Bu malzemeler, endüstriyel gelişmeleri destekleyen ve çözüm üreten malzemeler olması açısından pek çok sektörde tercih edilir.
Elde edilmek için pek çok aşamadan geçen kompozit malzemeler iki ya da daha fazla bileşenin bir araya gelerek doğru ölçülerde birleştirilmesi ve homojen bir şekilde karıştırılması işlemleri sonucunda meydana gelir. Tabii ki son hale gelene kadar daha geçirdiği pek çok işlem vardır.
Kompozit malzemenin üretiminde kullanılan yardımcı ekipmanların rolü de oldukça büyüktür. Bu ekipmanlar malzemenin doğru üretilmesini sağlar. Ekipmanlar hatalı olursa malzeme doğru üretilemez ve düşük performans gösterir. Hatta hiç performans göstermeme durumu da yaşanabilir.
Kompozit malzemenin son haline gelmesinde etkin rol oynayan ekipmanlardan biri de kompozit rulodur. Özellikle el yayması yöntemi ile elde edilen kompozit malzemelerin üretim aşamasında bu ekipmandan sık sık destek alınır.
Bu yöntemde kompozit bileşenler el ile yayıldığı için şekillerinin bozuk olması ve hava alması muhtemeldir. Her katta kompozit rulo kullanılarak bu sorun çözülebilir.
Kompozit el rulosu kullanılırken dikkat edilecek kriterleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Güvenlik: Kompozit malzemeler üretilirken kimyasal bileşenlerle de temas etmek gerekir. Bu nedenle de güvenlik önlemlerinin alınması şarttır. Kompozit el rulosu kullanılırken eldiven gözlük gibi koruyucu ürünler kullanmakta fayda vardır.
- Rulo seçimi: Bu rulolar çeşit çeşittir. Doğru ürünü yapacağınız işlem belirler. Rulo seçimi, kompozit malzemenin tipine, kalınlığına ve şekline göre yapılmalıdır. Rulonun boyutu, yüzey özellikleri ve malzeme özellikleri, uygulamaya uygun olarak seçilmelidir.
- Rulo ısıtma: Bazı kompozit malzemelerim şekillendirilmesi düşünüldüğü kadar kolay olmayabilir. Böyle durumlarda ısıya ihtiyaç duyulabilir. Bu nedenle de kompozit malzemenin durumuna bakılmalı ve gerekirse rulo ısıtılmalıdır.
- Soğutma ve sabitleme: Bir kompozit malzemeye bu rulo ile şekil verdikten sonra malzemenin istenilen şekli alması adına soğutma işlemine çok dikkat edilmelidir. Malzeme istenen şekli alana dek malzeme sabit tutulmalı ve başka bir müdahalede bulunulmamalıdır. Soğutma işlemi bittikten sonra malzemenin istenilen şekli alıp almadığı doğrulanmalıdır. Bu işlemler bittikten sonra malzeme kullanılmak için hazırdır.