Otomotiv Sektörü Kompozit Uygulamalarında Kullanılan Poliya Ürünleri

Kompozit ürünler, üretimde sağladığı kolaylık, kullanımda sağladığı pürüzsüz görünüm ve teknik yeterlilikleri sayesinde otomotiv sektöründe oldukça yoğun biçimde kullanılır. Bununla birlikte otomotiv sektörünün kompozit uygulamalarında kullanılan farklı pek çok poliya ürünleri bulunur. Bu ürünler hakkında daha fazla bilgiye yazının devamından ulaşabilirsiniz.

El Yatırması Uygulaması

Geniş tasarım seçenekleri sağlaması ve ilk yatırım masrafının düşük olması nedeniyle tercih edilen metotlardan biri olan el yatırması, tek ve geniş yüzeyler için sıklıkla kullanılır. Daha geleneksel bir metot olan el yatırması uygulaması genelde düşük adetli parça üretimlerinde kullanılır. Kalıp ayırıcı uygulandıktan sonra poliya ürünleri uygulanır ve sonrasında cam elyaf polyester fırça ya da yün rulo ile uygulanmaya başlanır. Yoğun olarak emek sarf edilen bir üretim modeli olduğundan bu yöntemin üretim kapasitesi değişim gösterir.

Jelkot Seçimi

Jelkot seçimindeki en önemli kriter, malzemenin kullanılacağı sektörün ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamadığının belirlenmesidir. Örneğin, bir ulaşım aracına karoser parçası üretilecekse jelkot tipinin tercihi parçanın üretimden sonra tekrardan boyanıp boyanmayacağına göre değişim gösterir. Bu kriterin göz önünde bulundurulmasının sebebi, poliya ürününün sert hava şartlarına dayanıklı olmasını sağlamak ve ürünün hangi coğrafyada kullanılacak olursa olsun, o coğrafyanın şartlarına uyumunu sağlamaktır.

Laminasyon

Daha dikey olan CTP çalışmalarında kullanılan laminasyonda, akma tehlikesi göz önünde bulundurulmalıdır. Bu noktada özellikle el yatırması gibi daha insan emeğine bağlı üretim modellerine yönelik olarak geliştirilen Polipol 3469-TA-LSE gibi poliya ürünleri tercih edilir. Bu tercihin temel amaçları:

• Üretim ortamını insan sağlığı açısından daha iyi bir noktaya getirilmesi,
• Ürünün düşük stiren emisyonu ve oranına sahip olması,
• Hibrit yapısı sayesinde yüzey alanı geniş olan ve tercihen daha kolay elyaf ıslatma gereken uygulamalara özel olarak tasarlanmış olmasıdır.

Yüksek HDT

Malzemenin yüksek sıcaklık altında kendini koruma oranını ve hangi sıcaklık değerlerine kadar dayanabildiğini test eden HDT testi, otomotiv sektörü için önem taşır. Hava sıcaklığı, taşıtta yer alan parçaların sıcaklığı ve hızın birleşmesiyle birlikte ortaya çıkan sıcaklığa dayanabilecek malzemelerin kullanılması elzemdir. Bu bağlamda sıkça kullanılan Poliya ürünlerinden biri olan Polipol-344-TA-LSE tam olarak bu amaca yönelik olarak üretilmiştir ve hem mekanik dayanım hem de yüksek HDT özelliği laboratuvarlar tarafından yapılan testlerce onaylanmıştır. Bu Poliya ürünü:

• Stiren buharlaşmasını azaltan formülasyonu,
• Yüksek mekanik ve termik kapasitesi,
• Kolay ve iyi elyaf ıslatma özelliği,
• Dik yüzeylerde akma yapmayan yapısı
• Reçine yığılmalarından doğabilecek bölgesel ısınmalara izin vermemesi gibi özelliklerinden ötürü oldukça sık kullanılan ürünlerden biridir.

Reçine İnfüzyon Uygulaması

Kalıp içerisine kuru şekilde yerleştirilen reçinenin, vakum basıncıyla birlikte ıslatılması yöntemine infüzyon ismi verilir. Bu uygulama özellikle, marin ve türbin kanatları gibi uygulamalarda sıklıkla kullanılır. Düz ve geniş parçaların üretildiği otomotiv endüstrisinde de zaman zaman reçine infüzyon uygulaması tercih edilir. Bu yöntemde uygun reçine ve elyaf seçimi kadar doğru sarf malzemelerinin de kullanılması önemlidir. Üretim aşamasında otomatik hale getirilememesine rağmen kalıp geometrisi ve boyut ölçeklemesi açısından sağladığı esneklik sayesinde özellikle az miktarda üretimi planlanan parçaların imalatı için uygun hale gelmiştir.

RTM- Reçine Transfer Kalıplama

RTM Reçine Transfer Kalıplama yönteminde iki farklı yüzeye iki farklı kalıp uygulanarak iki yüzü de düzgün ürün elde edilmesi amaçlanır. RTM için tasarlanmış dişi ve erkek olarak ifade edilen kalıplar arasına bu metoda uygun elyaf ve diğer takviyeler yerleştirilir ve kalıp kapatılır. Polipol 3382, yüksek performanslı Polijel 213 ve Polijel 215 gibi pek çok Poliya ürünü RTM uygulamasında kullanılabilir. RTM, el yatırması ve spray-up gibi metotlara göre çok daha seri ürün veren bir yöntem olmakla birlikte, kalıplara ısıtma soğutma sistemi gibi eklemeler yapıldığı takdirde üretim daha da seri hale getirilebilir. Düşük tolerans, işçiliğe daha az ihtiyaç, azaltılmış stiren emisyonu ve yüksek verimlilik RTM metodunun avantajları olarak öne çıkarken yüksek kalıp maliyeti de RTM açısından bir dezavantajdır. Tüm bunlarla birlikte ürün talebi kesinleştiği veya benzer ürünlerin üretilmesine karar verildiği senaryolarda bu dezavantaj da ortadan kalkar.

RTM ZERO Sistem

Poliya ürünlerinden Polipol 321-ZERO ve onu tamamlayan Polipol 3387-ZERO ürünleri kullanıldığında, sıfır çekme zinciri tamamlanmış olur. Poliya 3387-ZERO ürünü sıfır çekmeli kalıp polyester yapısıyla bu zinciri başlatır ve Polipol 3387-ZERO ürünü de mekanik özelliklerden feragat etmeden çok düşük bir lineer çekme oranıyla boyutsal anlamda standardı sağlar. Polipol 3387-ZERO’nun bir diğer avantajı da çok yüksek yüzey kalitesi verebilen bir polyester olmasıdır. Kendine has DCPD formülü sayesinde diğer DCPD esaslı polyesterlerin aksine seri üretimi uygundur ve hacimsel çekmeyi teorik olarak sıfıra kadar düşürür.

Renkli Kompozitler

Otomotiv sektörü gibi bazı sektörlerde sonradan boyanmayacak olan parçaların üretimi söz konusudur. Estetiğin ön planda olduğu bu gibi ürünlerde jelkot rengi ve sağladığı performans önem taşır. Poliya ürünlerinden Polijel Renkli Jelkot ve Polipigment pastalar, renk standardı ve kalite açısından tekrarlanabilir özelliği ile üretici açısından avantaj sağlar. Poliya ürünleri bu avantajlarının dışında, UV dayanımı, sertleştirici sistemi ve buna benzer pek çok önemli kriterde kullanıcı isteğine göre özelleştirilebilir renklerde tasarlanabilir.

Bu yazımızda parçanın kritik önem taşıdığı otomotiv sektöründe yapılan kompozit uygulamalarında hangi poliya ürünlerinin kullanılabileceğine ve üretim aşamasında hangi tekniklerin kullanıldığına değindik.